Vandaag in het Verleden

1 oktober - Sint Bavo staat op de heiligenkalender. Hij wordt gezien als 'portier van de herfst'. De mis die vandaag wordt opgedragen werd Bavomis genoemd, en is afgekort tot 'bamis'. Omdat het rond de eerste oktober vaak slecht weer is, is de uitdrukking 'bamisweer' ontstaan. Regent het op 1 oktober, dan geeft deze weerspreuk de volgende voorspelling: "Als het regent op Bamis, dan komt er een natte Kerstmis".

1 oktober 1843 - De eerste editie van het Britse zondagsblad News of the World verschijnt. Vanaf het eerste nummer besteedde de krant veel aandacht aan sport, sensatie, amusement, schandalen, sterren, gezondheid en mode. Toen bleek dat de krant op grote schaal voicemailberichten van bekende en minder bekende mensen had afgeluisterd, brak een golf aan kritiek los. Eigener Rupert Murdoch besloot het blad op te heffen. De laatste News of the World verscheen op 10 juli 2011.

1 oktober 1889 - Haarlemsche Football Club Haarlem wordt opgericht. Vermoedelijk door Piet Charbon die Haarlems eerste captain en voorzitter was. HFC Haarlem speelde haar eerste wedstrijd op 20 oktober 1889 tegen Adsp-Excelsior (2-0 winst). De club ging in 2010 failliet.

1 oktober 1905 - Op de Parijse herfstsalon betitelen critici schilders als Henri Matisse, Maurice de Vlaminck en André Derain als 'fauves' (wilde beesten). Hiermee is het fauvisme geboren.

1 oktober 1908 - De eerste T-Ford is te koop. Het is de eerste auto die voor de gewone man betaalbaar is; hij kost maar 850 dollar. Ford kan het karretje zo goedkoop bouwen, doordat in de fabriek gewerkt wordt met een lopende band. De T-Ford heeft een motor met een vermogen van 21 pk en haalt met gemak een snelheid van 40 km per uur. Het is de eerste auto waarvan het stuur aan de linkerkant zit. De T-Ford wordt een enor succes. Tot 1927 verkoopt Ford er 15 miljoen van.

1 oktober 1911 - Diamantbewerkers hoeven vanaf vandaag niet meer dan acht uur per dag te werken. Die afspraak maakt de bond van diamantbewerkers met de werkgevers. Nederland is het eerste land waar een bevolkingsgroep volgens een overeenkomst maar acht uur per dag hoeft te werken.

1 oktober 1924100 jaar geleden - Het eerste vliegtuig met luchtpost vertrekt van Schiphol naar Indonesië. De reis zou niet vlekkeloos verlopen. Twee dagen na het vertrek, boven Bulgarije begeeft de motor het en maakt het vliegtuig een noodlanding. Een weekblad biedt aan voor een nieuwe motor te zorgen. In ruil daarvoor moet de bemanning het verhaal over de tocht exclusief aan het blad gunnen. Nadat de motor per trein was aangevoerd, en was gemonteerd op het vliegtuig werd de reis voortgezet. Via een groot aantal tussenstops bereikte het toestel op 24 november Batavia. De bemanning wordt bij terugkeer in Nederland feestelijk onthaald. De helden krijgen zelfs een lintje. Opmerkelijk is dat alle bemanningsleden een ridderorde kregen, behalve boordwerktuigkundige Van den Broeke. De reden: hij is maar een gewone arbeider. Pas in 1964 is deze fout rechtgezet.

1 oktober 1924100 jaar geleden - In Amsterdam wordt het Nederlandse filiaal van de Franse automobielfabriek Citroën gevestigd.

1 oktober 1928 - Stalin begint in Rusland met een vijfjarenplan om de industrie nieuw leven in te blazen. Op het platteland worden kleine bedrijven ingelijfd bij grote collectieve boerderijen die eigendom zijn van de staat, zodat boeren kunnen gaan werken in de nieuwe fabrieken.

1 oktober 1936 - De Spaanse dictator Francisco Franco wordt in Burgos tot staatshoofd uitgeroepen.

1 oktober 1944 - De Duitsers deporteren alle 650 mannen tussen 18 en 50 jaar in het Gelderse Putten naar het concentratiekamp Neuengamme. Maar 49 van hen overleven dat. De deportatie is een represaille voor een actie van het verzet waarbij een Duitse officier werd ontvoerd.

1 oktober 1946 - Het Internationaal Militair Tribunaal in Neurenberg berecht 22 van oorlogsmisdaden verdachte Duitse militairen en politici. Twaalf van hen worden ter dood veroordeeld. Ze worden opgehangen.

1 oktober 194975 jaar geleden - Mao roept in Peking de Volksrepubliek China uit.

1 oktober 1956 - De Tagesschau, het Journaal van de Westduitse televisie, is vanaf nu elke werkdag op tv. Tot op heden was het programma drie maal per week in de lucht. Duitsland telt in 1956 nog maar één televisienet: de ARD. Er wordt twee keer per dag uitgezonden: van 16.30 tot 17.30 en van 20.00 tot 22.00 uur. Van de 50 miljoen inwoners hebben er nog maar 140-duizend een televisie.

1 oktober 1960 - De AVRO zendt aflevering 1 uit van kinderserie Bas Boterbloem.

1 oktober 1964 - Na een bouwperiode van vijf jaar nemen de Japanners hun hogesnelheidstrein in gebruik. De spoorlijn die de trein gebruikt is 515 km lang.

1 oktober 1964 - Nederland 2 gaat officieel van start. De zender in Lopik (kanaal 27) zond trouwens al vanaf maart testbeelden uit.

1 oktober 1964 - Op het traject Tokio-Osaka in Japan bereiken treinen de duizelingwekkende snelheid van 220 kilometer per uur.

1 oktober 1965 - "Voor Geld en recht", dat was de Nederlandse titel van de Amerikaanse westernserie Have gun, will travel. Op deze dag was hij voor het eerst op de Nederlandse tv. De serie ging over Paladin die je kunt huren als je in de problemen zit. Dan trekt hij zijn zwarte pak aan en stapt hij op het kwaad af.

1 oktober 1965 - In Indonesië mislukt een staatsgreep onder leiding van legerofficier Ahmed Untung. Generaal Soeharto slaat de opstand neer en wordt 'sterke man' van Indonesie. De communisten krijgen de schuld van de coup en worden meedogenloog vervolgd.

1 oktober 1967 - Op de Nederlandse televisie is de eerste experimentele uitzending in kleur te zien. De eerste rechtstreekse uitzending in kleur zou (later dat jaar) het verlag van de aankomst van Sinterklaas zijn.

1 oktober 1967 - Paulus de Boskabouter is voor het eerst op televisie (bij de NTS). Kinderen in heel Nederland volgend de avonturen van Paulus de Boskabouter, zijn vrienden Oehoeboeroe en Krakas en natuurlijk de lelijke heks Eucalypta.

1 oktober 1968 - De meest succesvolle Nederlandse televisieserie die ooit geproduceerd is, is voor het eerst op televisie: de Fabeltjeskrant. De serie werd in 36 landen uitgezonden. Voor Frankrijk werd zelfs een eigen serie van 39 afleveringen gemaakt. Ook is er ooit een lange Fabeltjeskrantfilm gemaakt met de titel "Onkruidzaaiers in Fabeltjesland". In de 1524 aflevering las meneer de Uil dagelijks voor uit de Fabeltjeskrant. Zo volgden we de avonturen van Juffrouw Ooievaar, Ed en Willem Bever, Bor de Wolf, Zoef de Haas en Mejuffrouw Mier.

1 oktober 1969 - In Zweden volgt Olaf Palme Tage Erlander op als voorzitter van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij. Daarmee wordt het automatisch premier.

1 oktober 1971 - Ex minister van buitenlandse zaken Luns wordt secretaris-generaal van de NAVO. Hij volgt de Italiaan Brosio op.

1 oktober 1971 - In Florida opent Disney World zijn deuren. Aanleg van het pretpark kostte 1,1 miljard gulden. Het openingsfeest wordt bezocht door 75-duizend mensen.

1 oktober 1972 - In Duitsland mag je vanaf deze datum maximaal 100 km per uur op de provinciale wegen buiten de bebouwde kom. In het verleden golden er geen snelheidsbeperkingen op deze wegen.

1 oktober 1972 - In het district Arnhem komt de PTT met iets hips.. de grijze telefoon heeft een aantal broertjes gekregen. Vlotte modellen in oogverblindende kleuren zoals gifgroen, Nederlandselftal oranje en roosrood.

1 oktober 1972 - Met ingang van 1 oktober 1972 wordt de zendtijd van Hilversum 3 uitgebreid. De zender blijft tot 1 uur ’s nachts in de lucht.

1 oktober 1972 - Ti-Ta Tovenaar is voor het eerst op de televisie. Het programma was de opvolger van Pipo de Clown, en moest de avonturen van een aap laten zien. Die aap is er wel gekomen, maar alleen in een bijrol, want Ti-Ta Tovenaar draaide vooral om een tovenaar en zijn dochter Ti-Ka. Ze woonden in een luchtkasteel. De tovenaar was steeds op zoek naar een manier om aardbeien in kamelen te veranderen. Ti-Ka kon ook toveren: als in haar handel klapte, stond alles stil.

1 oktober 1973 - De aardgasleiding tussen de Sovjet Unie en Duitsland wordt in gebruik genomen.

1 oktober 1973 - De AVRO presenteerde de eerste aflevering van M*A*S*H (die afkorting stond voor Mobil Army Surgicao Hospital). Het programma was gebaseerd op een humoristische film van Robert Altman over de Koreaanse oorlog. Er zouden 255 afleveringen van M*A*S*H gemaakt worden.

1 oktober 1973 - Met ingang van 1 oktober 1973 gaat Hilversum 3 na acht jaar eindelijk 24 uur per dag uitzenden. Uitbreiding van zendtijd betekent ook uitbreiding van discjockeys. Een van hen is de 25-jarige Eindhovense onderwijzer Frits Ritmeester. Als Frits Spits gaat hij voor de NOS het programma Het Donker Lacht presenteren. De TROS begint met Nachtwacht en VARA’s Wim Bloemendaal vermaakt de nachtelijke truckers met Groot Licht.

1 oktober 197450 jaar geleden - De TROS heeft 450.000 leden en wordt A-omroep.

1 oktober 1976 - Het eerste Nederlandse casino wordt geopend. Het bevindt zich in Hotel Bouwes in Zandvoort.

1 oktober 1976 - In Parijs wordt de mummie van farao Ramses II gerestaureerd. De mummie van meer dam 3200 jaar oud is aangetast door schimmels en bacterien.

1 oktober 1977 - Voetballlegende Pele speelt zijn afscheidswedstrijd. Vriendschappelijke New York Cosmos tegen Santos.

1 oktober 1980 - In Den Haag protesteren 60-duizend mensen uit het onderwijs tegen een korting op hun salaris.

1 oktober 1982 - De eerste aflevering van de tekenfilmserie De Smurfen is op Nederlandse televisie (bij de VARA). Er zouden 256 afleveringen gemaakt worden over de smurfen en hun grote vijand Gargamel. De serie werd goed bekeken en de speelgoedsmurfjes werden veel verkocht.

1 oktober 1982 - Helmut Kohl, leider van de CDU wordt de nieuwe bondskanselier van Duitsland (en hij zou dat blijven tot 1998). Hij wordt gezien als de hoofdarchitect van de Duitse hereniging, en wordt samen met Franse president François Mitterrand beschouwd als de architect van het Verdrag van Maastricht, die de Europese Unie oprichtte.

1 oktober 1982 - Onrust in de buurt van de Zweese marinebasis Musko. Verschillende mensen zien er een onbekende onderzeeër opduiken. Een dagenlange speurtocht levert niets op.

1 oktober 1983 - De EG verbiedt de invoer van huiden van zeehondenbaby's.

1 oktober 198440 jaar geleden - 'Karel' zo heet de talkshow die in premiere gaat bij de AVRO. Presentator is Karel van de Graaf.

1 oktober 1985 - Israelische straaljagers vernietigen het hoofdkwartier van de PLO in Tunis (Tunesië).

1 oktober 1985 - Veronica, of VOO, zoals de omroep officieel heet, bereikt de A-status.

1 oktober 1986 - Het NOS radioprogramma Met het oog op morgen heeft vanaf vandaag vaste presentatoren. Karel van de Graaf (zondag AVRO), Frits Spits (Vrijdag NOS), Hanneke Groenteman (VARA woensdag), Jaap van Meekeeren (Veronica donderdag), Violet Falkenburg (KRO dinsdag), Wim Bosboom TROS maandag) en Gerard van den Berg (NCRV zaterdag). Door de wijzigingen is Groentgman nieuw en is Koos Postuma zijn schnabbel kwijt.

1 oktober 1987 - De ontvoering van Ahold-topman Gerrit Jan Heijn gaat z'n 22-ste dag in. Daarmee is het de langste ontvoering uit de Nederlandse geschiedenis.

1 oktober 1989 - Bij de VARA op Nederland 1 is consumentenprogramma Kassa is voor het eerst te zien. Bedenker is Felix Meurders. Hij presenteert het ook. In het programma worden luchtige onderwerpen afgewisseld door brede maatschappelijke onderwerpen. Er zijn de productvergelijkingen en er is een "Klachten Top 3", waarin regelmatig geklaagd wordt over telecombedrijven. In 2011 stopt Meurders als presentator. Hij wordt opgevolgd door Brecht van Hulten. In 2018 neemt Amber Kortzorg het stokje over.

1 oktober 1989 - Voor het eerst in de geschiedenis wordt er een huwelijk gesloten tussen twee mannen. Het gebeurt in Denemarken.

1 oktober 1990 - Bij de AVRO-televisie zien we voor het eerst Ko de Boswachtershow: een onbespoten informatief pretprogramma. Het programma was in de jaren 70 en 80 al op de radio te horen geweest. Ko de Boswachter presenteerde het programma samen met zijn vriend, postbode Anton Gleuf. De show zat vol nieuwtjes over de natuur en de dierenwereld. Naast de rubriek Beesten in het Nieuws, besprak Anton Gleuf altijd de nieuwste video's. Ook ontvingen Anto en Ko vaak bekende Nederlanders als gast. Het tweetal kreeg ook vaak bezoek van de Bond voor Bewust Ongetrouwde Boswachters. Ko de Boswachtershow heeft 113 aflevering bestaan op televisie.

1 oktober 1990 - Kinderen van Waterland is voor het eerst op televisie. Het was een dramaserie van de AVRO waarin kinderen van 6 en 7 de hoofdrol speelden. Één van die kinderen was Olivier Tuinier. Hij werd later bekend door zijn hoofdrol in de serie Het Zakmest. Kinderen van Waterland ging over de kleine gebeurtenissen in een kinderleven. Een aflevering over een huismus werd in 1992 bekroond met een internationale prijs.

1 oktober 1990 - RTL4 schrijft televisiegeschiedenis. De omroep zendt de allereerste Nederlandse soap uit: Goede Tijden Slechte Tijden. Het is de eerste Nederlandse serie die vijf dagen per week op de buis is.De serie begon met een paar leerlingen en een lerares die de school verlieten. Vooral Peter (gespeeld door Antonie Kamerling) en Arnie (Reinout Oerlemans) werden sterren. Ook de titelsong werd een top 10 hit.

1 oktober 1992 - KINK FM gaat van start.

1 oktober 1993 - Het commeciële televisiestation RTL5 begint zijn uitzendingen. De zender richt zich op "jongeren" en "hoog opgeleide mannen". Binnen een paar dagen tijd zit de zender op 90 procent van de kabelnetten. Veel gemeenten besluiten de zender zo snel mogelijk op het net te zetten, omdat RTL5 een paar dagen NA de start al de voetbalwedstrijd Nederland-Engeland uitzendt.

1 oktober 1995 - Engeland voert het decimale stelsel in.

1 oktober 1995 - Het kabinet besluit dat Zeeland een tunnel onder de Westerschelde krijgt. Zeeland reageerd blij.

1 oktober 1996 - In Zwitserland is op 93-jarige leeftijd Alfred Vogel overleden. Dokter Vogel maakte homeopathie in brede lagen van de bevolking bekend. Aanvankelijk werd Vogel door de wetenschap verguisd, maar sinds de jaren 70 groeide de erkenning voor de ontwikkelaar van natuurlijke geneesmiddelen.

1 oktober 1996 - Sport7 verdwijnt in Amsterdam achter de decoder. Dat wordt geen succes: twee weken later hebben nog maar 28-honderd mensen zo'n decoder in huis gehaald (van de 485-duizend huishoudens). Het is de zoveelste tegenslag voor de sportzender. Sport 7 zou het einde van 1996 niet halen...

1 oktober 1998 - Israel bevestigt dat de El Al-Boeing van de Bijlmerramp 190 liter grondstof voor gifgas bevatte. Bij het AMC hebben zich 700 mensen met klachten gemeld.

1 oktober 1998 - Turkije dreigt Syrië met oorlog omdat het de PKK zou steunen. Onder deze druk zet Syrië later PKK-leider Öcalan uit. Die komt via Rusland in Italie terecht.

1 oktober 199925 jaar geleden - Samen met jou, het nieuwste album van dé zanger van het levenslied Frans Bauer, komt uit het niets op één binnen in de album top 100. Volgens een woordvoerder van Bauers platenmaatschappij Koch MM Music bv zijn in de voorverkoop al 100.000 exemplaren aan de man gebracht. Het is voor de derde keer op rij dat de 25-jarige Bauer er in slaagt vanuit het niets de hoogste klasering op de albumlijst te halen. Op Samen met jou staan naast zijn laatste hit De Luchtballon nog vijftien andere nieuwe liedjes.

1 oktober 2000 - De Olympische Spelen van Sydney worden afgesloten. IOC-voorzitter noemde de spelen "de beste ooit". Ook voor Nederland waren de spelen van Sydney erg succesvol. 'We' hebben 12 gouden, 9 zilveren en 4 bronzen medailles gewonnen.

1 oktober 2000 - Voor het laatst varen er hoovercrafts tussen Frankrijk en Engeland. De schepen die dertig jaar passagiers vervoerd hebben worden uit ge vaart gehaald omdat ze teveel concurrentie hebben van de Kanaaltunnel.

1 oktober 2001 - De eerste aflevering van Costa! is op televisie bij BNN. Er kijken 800-duizend mensen naar.

1 oktober 2005 - Corné Klijn is de nieuw presentator van de Mega Top 50 op 3FM. Hij is de opvolger van Daniël Dekker die 17 jaar aan het programma verbonden was.

1 oktober 2007 - Een bijzondere gastacteur zien we in Flikken Maastricht. Gerd Leers zie we in de rol van burgemeester van Maastricht. Van die stad is hij in werkelijkheid ook burgemeester.

1 oktober 2009 - Financieel activist Pieter Lakeman geeft in het live televisieprogramma Goedemorgen Nederland klanten van DSB Bank het advies hun geld daar weg te halen. Nog geen drie weken later is de bank failliet en is eigenaar Dirk Scheringa van DSB alles kwijt.

1 oktober 20195 jaar geleden - Nederland beleeft de zwaarste ochtendspits ooit. Om half negen staat er 1100 kilometer file met in totaal meer dan 3000 minuten vertraging, meldt de ANWB. De files worden onder meer veroorzaakt door boeren die met de trekker op weg zijn naar Den Haag voor een demonstratie. Het weer (buien) zorgt er ook voor dat veel mensen de auto pakken.

1 oktober 2024 - De Nederlandse Oud-minister-president Mark Rutte gaat aan de slag als de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Hij krijgt de voorzittershamer uit handen van zijn voorganger Jens Stoltenberg. In zijn eerste vergadering zegt hij dat Oekraïne snel lid moet worden van de NAVO.

1 oktober 2024 - Iran vuurt ongeveer tweehonderd raketten af op Israël. Ze richten nauwelijks schade aan. De meeste worden in de lucht door de Israëlische luchtafweer onschadelijk gemaakt. De beschieting volgt nadat Israël Hezbollah-leider Nasrallah met lucht aanvallen heeft gedood. Ongeveer een uur voordat de aanval begon waarschuwden de Amerikanen dat Iran raketten in gereedheid bracht om af te vuren.

Hits

Nieuwsfeiten

Geboren

Overleden

Zeezenders