Vandaag in het Verleden
15 januari

Hits

15 januari 199430 jaar geleden - 'Ik wil niet.../waarheen waarvoor' van paul de leeuw bereikt de bovenste plaats in de Top 40. Het blijft er 8 weken staan.

Nieuwsfeiten

15 januari - Het is vandaag de dag van de heilige Paulus van Thebe. Deze Paulus wordt de eerste van drie vriesheilige genoemd. "Sint-Paulus is de eerste van de drie harde koppen". De andere harde koppen zijn van Antonius en Sebastiaan. Vandaag gaat het volgens de volksweerkunde echte winteren.

15 januari 1905 - In Groningen wordt Coen de Koning wereldkampioen op de schaats. Er waren maar vier inschrijvingen: drie Nederlanders en een Noor.

15 januari 1909 - De Vereniging De Friesche Elf Steden wordt opgericht. De vereniging krijgt als doel de Elfstedentocht door Friesland bij gunstige ijsverhoudingen voortaan jaarlijks (..) te organiseren.

15 januari 1916 - In Constantinopel (Istanbul) arriveert de eerste trein uit Berlijn. De trein heeft over de reis 50 uur gedaan.

15 januari 1936 - In Toledo (in de Verenigde Staten) wordt het eerste gebouw voltooid waarvan de gevels helemaal van glas waren. In het bedrijf zat het laboratorium van... een glasfabriek.

15 januari 1943 - De bouw van het grootste kantoorpand ter wereld wordt geopend. Het staat in Arlington, net buiten de Amerikaanse hoofdstad Washington. Het gebouw bestrijkt een oppervlakte van 13 hectaren het heeft gangen met een totale lengte van 27 km. Op heel veel plaatsen in het gebouw zullen jij en ik nooit komen. Het gaat namelijk om het Pentagon, het hoofdkwartier van het Amerikaanse leger.

15 januari 1953 - President Truman is de eerste Amerikaanse president die via radio én televisie afscheid neemt van zijn landgenoten.

15 januari 1967 - De Rolling Stones treden op in de razend populaire show van de Amerikaanse presentator Ed Sullivan. Omdat Sullivan houdt van beschaving vraagt hij de Stones de tekst te veranderen hun hit “Let’s spend the night together”. Mick Jagger en zijn mannen geven toe, en zingen heel braaf “Let’s spend some time together”.

15 januari 1968 - Verzekeringsmaatschappij Centraal Beheer maakt bekend te verhuizen van Amsterdam naar Apeldoorn. Er gaan 600 mensen werken.

15 januari 1971 - In Egypte wordt de Aswandam officieel in gebruik genomen. Achter de dam ligt een stuwmeer met een lengte van 550 km. Bij het feestje zijn president Sadat van Egypte en president Podgory van de Sovjet Unie.

15 januari 1972 - Elvis Presley treedt op voor het grootste publiek uit zijn carriere. Vanuit Honolulu zingt hij in een tv-show die via de satelliet in een groot aantal landen live te volgen is.

15 januari 1972 - Na de dood van haar vader wordt kroonprinses Margarete koningin van Denemarken.

15 januari 1973 - Schijver W.F. Hermans weigert de PC Hooftprijs 1971. Hermans had zwart op wit gekregen dat hij 18-duizend gulden ontvangen. Toen bleek dat er een tikfout gemaakt was, en de prijs 8-duizend gulden bleek te zijn, wilde hij de prijs niet meer hebben.

15 januari 1979 - Na een jaar of 15 technische-, politieke- en bureaucratische problemen gaat het algemene alarmnummer 0011 officieel in bedrijf!

15 januari 1986 - De Russische president Gorbatsjov presenteert een drie-fasen-plan dat de wereld in 2000 kernwapenvrij moet maken.

15 januari 1992 - Alle lidstaten van de Europese Gemeenschap erkennen de onafhankelijkheid van de voormalig Joegoslavische deelrepublieken Slovenië en Kroatië. De oorlog die vanaf juni 1991 om Kroatië werd uitgevochten, kostte 20.000 mensen het leven. 400.000 mensen raakten dakloos.

15 januari 199430 jaar geleden - Ed van Thijn wordt benoemd tot opvolger van minister Ien Dales van binnenlandse zaken. Dales overleed op 10 januari aan een hartstilstand. Ze werd 63 jaar.

15 januari 1995 - Paul Haarhuis wint in Jakarta zijn eerste ATP-titel.

15 januari 1996 - De USB-plug wordt geïntroduceerd. USB staat voor universele seriële bus en is een standaard voor de aansluiting van randapparatuur op computers. De USB-aansluitingen komen in de plaats van parallelle en seriële poorten die veel langzamer zijn. Handig is dat USB ook de stroomvoorziening van aangesloten apparaten kan verzorgen. Ook hoef je een computer niet opnieuw te starten nadat je een apparaat hebt aangesloten.

15 januari 1997 - De Gouden Harpen 1996 gaan naar Youp van't Hek, de zangeres Ruth Jacott en de groep The Scene. De onderscheidingen van de stichting Conamus worden jaarlijks toegekend aan artiesten die zich verdienstelijk maken voor de Nederlandse lichte muziek.

15 januari 1997 - Een groot deel van de 750 Shell-stations in Nederland krijgt een Albert Heijn-winkel. Het afgelopen jaar is daarmee proefgedraaid bij vier Shell-benzinestations en daarover wordt juichend gedaan bij beide concerns.

15 januari 1997 - Een man uit Almere is veroordeeld tot vijfhonderd gulden boete, omdat hij een gevangenisstraf heeft opgeknapt voor zijn oom. De oom moest twee weken zitten, maar de neef meldde zich met diens paspoort bij de gevangenis in Heerhugowaard. Hij vond dat hij beter de cel in kon gaan dan zijn oom, omdat hijzelf werkloos was en alleenstaand, terwijl de oom een baan had en een gezin. De persoonsverwisseling kwam uit, toen er in de gevangenis vingerafdrukken werden genomen. De barmhartige neef moet behalve de vijfhonderd gulden boete ook nog tweeduizend gulden betalen aan de gevangenis, voor twee weken kost en inwoning. En de oom gaat alsnog de cel in.

15 januari 1997 - In Hoofddorp zijn drie kinderen vermoord door hun ouders. Dat heeft de vader van het gezin tegenover de politie verklaard. De kinderen, een meisje van zeven en twee jongens van acht en negen, werden woensdagavond levenloos aangetroffen in de woning van het gezin. Ze zijn vermoedelijk door vergiftiging om het leven gebracht.

15 januari 1998 - De eerste homo's laten hun relatie officieel registreren; zangeres Sugar Lee Hopper 'huwt' haar vriendin Andrea.

15 januari 1998 - Procureur-generaal D. Steenhuis van de drie noordelijke regio's blijkt een betaalde bijbaan te hebben bij adviesbureau Bakkenist, dat een kritisch rapport schreef over het functioneren van politie en justitie in Groningen. Minister Sorgdrager (Justitie) zegt dat haar bij dit nieuws "de oren van het hoofd vielen". Steenhuis wordt overgeplaatst van Groningen naar Arnhem.

15 januari 2000 - De Britse geheime dienst MI5 heeft in de jaren zeventig de reggaeformatie UB40 en de punkband Sex Pistols geschaduwd. De bands werden gezien als ,,subversieve elementen'', meldt het Britse showbizzpersbureau WENN. Dat hoorde het nieuws van een voormalige medewerker van de dienst. De agent werkt nu als banneling in Frankrijk werkt. Hij zegt dat hij in het begin van de jaren negentig een gedetailleerd document onder ogen heeft gehad. Volgens hem ging het stuk onder de titel 'Ondermijnende elementen in de hedendaagse muziek' over punkbands als de Sex Pistols, maar ook over UB40. De voormalige geheim agent strijdt voor het vrijgeven van geheime informatie van MI5. Hij beziet de acties van de inlichtingendienst met cynisme. ,,Iedereen met een beetje verstand weet dat de Sex Pistols ruige teksten schreven, maar dat ze niets deden als het op politiek activisme aankwam.'' De legendarische Sex Pistols waren van 1975 tot 1978 grondleggers van de punkmuziek. Zij veroorzaakten in de beginjaren een golf van verbijstering. Hun anarchistische teksten riepen veel weerstand op. De werkneemsters van de perserijen van platenmaatschappij EMI weigerden de debuutsingle 'Anarchy in the UK' in te pakken. Omroepen en warenhuizen boycotten massaal de single 'God save the Queen', die uitkwam in de week dat koningin Elisabeth haar zilveren bruiloft vierde. UB40 zong en schreef vooral in haar beginjaren geëngageerde teksten.

15 januari 2000 - De door het Joegoslavië-Tribunaal aangeklaagde Servische militieleider Zeljko Raznatovic, beter bekend als Arkan, is in Belgrado doodgeschoten. Hij kreeg bij een schietpartij in de hal van het Intercontinental Hotel kogels door het hoofd. De VS en Groot-Brittannië betreuren dat Arkan niet meer berecht kan worden. Arkan zou belastende verklaringen kunnen afleggen over de betrokkenheid van de Joegoslavische president Milosevic bij oorlogsmisdaden.

15 januari 2000 - In Belgrado wordt de Servische militieleider Arkan (47) doodgeschoten.

15 januari 2001 - Job Cohen wordt beëdigd als burgemeester van Amsterdam. Hij zou dat ambt tot 2010 vervullen. Persoonlijk hoogtepunt vond hij het sluiten van het eerste homohuwelijk op 1 april 2001. Een andere belangrijke gebeurtenis was het huwelijk van kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima op 2 februari 2002.

15 januari 2001 - Wikipedia gaat van start. Het is een internetencyclopedie waarin iedereen artikelen kan plaatsen. Een redactie is er niet. Iedereen mag artikelen aanpassen en aanvullen. Mede-oprichter Jimmy Wales tikt de eerst woorden: Hello, World!.

15 januari 2009 - De inzittenden van een Airbus A320 hebben veel geluk bij een vliegtuigongeluk in New York. Beide motoren van het toestel vallen uit en de piloot besluit een noodlanding te maken op Hudsonrivier. De landing slaagt perfect. Alle inzittenden overleven de landing in het koude water.

15 januari 2010 - In Amerika is het al heel lang normaal dat bekende artiesten langskomen in het kinderprogramma Sesamstraat. Vandaag de primeur voor Nederland. Nick & Simon zingen samen met Tommie. 'Kop in de Wolken'.

15 januari 2022 - In de eilandstaat Tonga in de Stille Oceaan barst een ondergrondse vulkaan uit. Dat veroorzaakt een tsunami, een kilometer hoge aswolk en enorme knallen. Die knallen zijn 800 kilometer verderop, op Fiji te horen als zware donderslagen. De schokgolf van de uitbarsting wordt wereldwijd ook geregistreerd door barografen. Daarop is te zien dat opeens de luchtdruk stijgt, en kort daarna weer daalt.

15 januari 2022 - RTL stopt voorlopig met het uitzenden van The Voice of Holland. Aanleiding zijn berichten over 'seksueel grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik' die bij de zender zijn binnengekomen. Het BNNVARA-programma BOOS bereidt een programma voor over de vermeende misstanden. Eerder werd bekend dat er aangifte was gedaan tegen Marco Borsato, die lange tijd coach was bij The Voice, vanwege grensoverschrijdend gedrag.

Geboren

15 januari 1870 († 1954)
Pierre Samuel du Pont II - Industrieel. Topman van chemieconcern DuPunt en General Motors.

15 januari 1908
Edward Teller - Ontwikkelde de waterstofbom.

15 januari 1911 († 8 september 1983)
Wim Kan - Cabaretier. Startte in 1936 met echtgenote Corry Vonk het vernieuwende ABC-Cabaret. Hij is vooral bekend van zijn conferences op oudejaarsavond.

15 januari 1915 († 8 april 2022)
Mimi Reinhardt - Secretaresse. Werkte voor de Duitse industrieel Oskar Schindler. Ze stelde lijsten op met namen van Joden die in de fabriek van Schindler konden werken waardoor ze niet werden gedeporteerd tijdens de Holocaust. Het verhaal is verfilmd als Schindler’s List.

15 januari 1929 († 4 april 1968)
Martin Luther King Jr. - Amerikaans predikant. Streef naar gelijke rechten voor blanken en zwarten in Amerika. Organiseerde geweldloze demonstraties (waar hij in 1964 de Nobelprijs voor de Vrede voor kreeg). Hij was regelmatig het slachtoffer van geweld. In 1968 werd hij doodgeschoten.

15 januari 1942
Edward Sonny Bivins - Zanger van de Manhattans (Kiss And Say Goodbye).

15 januari 1947
Pete Waterman - Producer van het trio Stock Aitken & Waterman. Produceerde in de jaren '80 en '90 een groot aantal hits voor artiesten als Rick Astley, Kylie Minogue, Jason Donovan en Donna Summer.

15 januari 1948 († 20 oktober 1977)
Ronnie van Zandt - Zanger, liedjesschrijver van Lynyrd Skynyrd (Sweet Home Alabama). Kwam om het leven bij een vliegtuigongeluk in 1977.

15 januari 1948
Ronnie Van Zant - Van de groep Lynyrd Skynyrd,

15 januari 1950
Hans Böhm - Voormalig beroepsschaker, presentator en schrijver.

15 januari 1951
Martha Davis - Zangeres van The Motels (Suddenly Last Summer)

15 januari 1953
Boris Blank - Van de groep Yello (I Love You).

15 januari 1954
Sjoerd Pleijsier - Acteur.

15 januari 1967
Lisa Lisa - Zangeres. Had in de jaren 80 hits met de Cult Jam (Head To Toe, Little Jacky Wants To Be A Star).

15 januari 1977
Giorgia Meloni - Italiaanse politica. Werd in 2022 de eerste vrouwelijke premier van Italië. Ze is partijleider van de partij Broeders van Italië. Verschillende media omschreven Meloni als populistisch, extreemrechts en fascistisch. Ze ziet massa-immigratie, islam en de 'Lgbt-lobby' ziet Meloni als bedreigingen voor de Italiaanse identiteit en de christelijke cultuur.

15 januari 1977
Marja Vis - Schaatsster.

Overleden

† 15 januari 2002 (Geb. 5 februari 1962)
Willem Ekkel - TV-maker. Maakte onder meer voor de VPRO het programma Jonge Helden dat hij samen met zijn broer Daan presenteerde. Hij presenteerde ook een tijd het Actienieuws van SBS6.

† 15 januari 2023 (Geb. 2 november 1929)
Lloyd Morrisett - Amerikaans psycholoog en medebedenker van de Amerikaanse versie van het kinderprogramma Sesamstraat. Samen met zijn vriendin Joan Ganz Cooney bedacht hij het programma dat kansloze kinderen moest voorbereiden op school.

Zeezenders

15 januari 197450 jaar geleden - Eerste Kamer stemt ook voor de rattificatie van Het Verdrag van Straatsburg.

15 januari 1979 - Schevening 54 wordt 3 kilometer voor de kust in beslag genomen.

15 januari