Vandaag in het Verleden

1 september - Als het op de eerste september mooi weer is, dan voorspelt de heilige Gillis: "Sint-Giel met zonneschijn, dat zal nog vier weken zijn". Een variant luidt: "Is Aegidius heet, het geeft schone herfst met zweet". "Met Sint-Giel regen, zal het lang aanhouden en is geen zegen".

1 september - De herfst begint (voor weermannen en -vrouwen ten minste).

1 september 1904 - De Amerikaanse Helen Keller studeert cum laude af aan het Radcliffe College. Dat is heel bijzonder want Helen is blind en doof. Ze werd geholpen door Anne Sullivan Macy, pionier op het gebied van lesgeven aan gehandicapten.

1 september 1908 - De spoorlijn tussen Damascus en Medina wordt in gebruik genoen. In 1900 had de sultan van Turkije het initiatief voor het project genomen, om het reizen naar de heilige islamsteden te vergemakkelijken.

1 september 1914 - De laatste trekduif ter wereld sterft in de dierentuin van Cincinnati. Ooit vlogen er miljoenen trekduiven rond, maar in minder dan een halve eeuw heeft de mens het dier uitgeroeid.

1 september 1923 - Tokio wordt getroffend oor de zwaarste aardbeving uit haar geschiedenis. De grond onder de stad komt op sommige plaatsen zo'n anderhalve meter omhoog. De zeebodem gaat nog heftiger tekeer. Er vallen bijna 100-duizend doden.

1 september 1934 - In Nederland treedt een nieuwe spellingwet in werking, de spelling-Marchant (vernoemd naar de minister van onderwijs). De taal wordt voortaan eenvoudiger geschreven. "Op den stoel" wordt "op de stoel", en we schrijven niet "zoo" maar "zo". Van woorden als "visch" en "mensch" mogen we de laatste twee letters weglaten. Een van de gevolgen is dat alle schoolboekjes vervangen moeten worden. Kosten: ongeveer twintig miljoen gulden.

1 september 1939 - Hitler geeft opdracht alle ongeneeslijk zieken om het leven te brengen. De eerste twee jaar worden 70-duizend mensen gedood, waaronder veel bewoners van psychiatrische inrichtingen.

1 september 1939 - Troepen van de Duitse Wehrmacht trekken 's morgens vroeg de Poolse grens over. De Tweede Wereldoorlog is begonnen.

1 september 1958 - De KRO begint met een sportprogramma op de televisie. Op maandagavond, om de vier weken presenteert Jan Cottaar het sportnieuws van het afgelopen week-einde. Het programma was er eerder dan het gezamenlijke sportprogramma 'Sport in Beeld', wat weer de voorloper was van 'Studio Sport'.

1 september 1969 - Officieren onder leiding van Moe'ammar al-Kadaffi brengen koning Idris I van Libie ten val en stichten een islamitisch-socialistische republiek.

1 september 1973 - Johan Cruijff gaat voor een transfersom van zes miljoen gulden naar Barcelona. Zelf krijgt hij de helft van het geld.

1 september 1974 - De SR-71 Blackbird vlieg in recordtijd van New York naar Londen. Hij overbrugt de afstand in 1 uur en 55 minuten. Dat betekent dat hij ruim 2300 kilometer per uur heeft gevlogen.

1 september 197550 jaar geleden - In Helmond worden de kubuswoningen van architect Pieter Blom opgeleverd.

1 september 1976 - Omroep Brabant is voor het eerst in de lucht. De regionale zender begint als een experiment, maar groeit binnen enkele jaren uit tot het populairste radiostation van Noord-Brabant.

1 september 1977 - AVRO Hilversum 3-discjockey Jan van Veen wordt hoofd van de afdeling amusement bij de AVRO. In april 1978 stopt Jan, omdat hij weigert in vaste dienst te komen van de omroep. In die functie zou hij niet meer kunnen schnabbelen. Ook zou hij zijn BV’s moeten opgeven.

1 september 1983 - Bij het eiland Sachalin schieten Russische gevechtsvliegtuigen een Zuidkoreaans passagiersvliegtuig neer. 269 mensen komen daarbij om het leven. Het vliegtuig was terecht gekomen in het Russische luchtruim. Volgens Russische militairen zou het toestel bezig zijn geweest met een spionagevlucht. De Zuidkoreanen ontkennen dat.

1 september 198540 jaar geleden - De 38-jarige Joop Zoetemelk wordt wereldkampioen wielrennen in het Italiaanse Giavera del Montello.

1 september 198540 jaar geleden - Franse en Amerikaanse duikers ontdekken het wrak van de Titanic, het Britse passagiersschip dat in 1912 verging in de buurt van Newfoundland. De vondst hebben we te danken aan de Koude Oorlog. De onderzoekers waren door de Amerikaanse marine ingehuurd om te zoeken naar twee gezonken kernonderzeeërs. Nadat ze er twee hadden opgespoord kregen ze twaalf dagen de tijd om ook nog de Titanic te zoeken. En dat lukte.

1 september 1988 - Grote schrik in videoland. Uit onderzoek blijkt dat videobanden slechts een beperkte levensduur hebben en dat het beeld langzaam maar zeker slechter wordt. Het NOS Journaal staat er bij stil.

1 september 1989 - Het commerciële Cable One mag niet meer uitzenden. Volgens de Raad van State is het station van Willem van Kooten niet buitenlands genoeg, en moet het daarom van de kabel af. In een uitzending van de KRO zegt van Kooten: "Jullie mogen trots zijn. De CDA-mediamaffia heeft gewonnen".

1 september 1991 - Oezbekistan roept de onafhankelijkheid uit. Het heeft zich losgemaakt van de Sovjet-Unie.

1 september 1991 - Ruim 7000 mensen luisteren in Ahoy naar de tenor Luciano Pavarotti. Het concert werd georganiseerd door Harry Mens die er een budget van zes miljoen gulden voor had uitgetrokken. Ondanks de hoge kosten, sleept Mens er een winst van 200-duizend gulden uit. Dat geld gaat naar de zwerfkinderen in de vier grote steden.

1 september 1993 - De laatste Russische troepen verlaten Litouwen.

1 september 1994 - Het Ierse Republikeinse Leger (IRA) kondigd een wapenstilstand af. Hiermee komt er een eind aan een periode van tientallen jaren van aanslagen van de IRA.

1 september 199530 jaar geleden - Het Radio 1 Journaal, een samenwerkingsverband van negen publieke omroepen, is voor het eerst te horen. Het programma brengt drie keer per dag actualiteiten. Een van de eerste presentatoren was Harmke Pijpers.

1 september 199530 jaar geleden - Hitradio Veronica gaat van start. Het is de popradiozender van de nieuwe commerciële omroep Veronica.

1 september 199530 jaar geleden - Veronica is commercieel. Precies om twaalf uur 's nacht stapt de omroep uit het publieke bestel. Het laatste programma dat Veronica op de publieke omroep uitzond was het eerste deel van de film Total Recall. Deel twee werd via de commerciële zender uitgezonden. De eerste commerciële uitzendavond levert Veronica 21 procent marktaandeel op. De publieke omroep krijgt een flinke tik.

1 september 1996 - De pupulaire schrijver René Diekstra geeft toe dat hij hele delen van zijn boeken overgeschreven heeft uit andere boeken.

1 september 1996 - Netwerk gaat van start: de gezamenlijk actualiteitenrubriek van de omroepen op Nederland 1. Het programma scoort meteen goed: 9,7% kijkdichtheid. Dat is 1 procent meer dan de laatste uitzending van Brandpunt, een week eerder.

1 september 1997 - Commissaris Nordholt van Amsterdam neemt met een groot feest afscheid.

1 september 1997 - Het BRTN-journaal wordt een kwartier onderbroken wegens een bommelding.

1 september 1997 - In Parijs zitten paparazzi vast in verband met Lady Di’s ongeluk, ook al blijkt dat haar chauffeur te veel gedronken had. De Britten uitten massaal hun verdriet. De koninklijke familie wordt bekritiseerd om zijn koele houding.

1 september 1997 - Kees Jansma gaat aan de slag als presentator/commentator bij Canal+. Jarenlang was Jansma de man van Studio Sport.

1 september 1998 - Bangladesh staat grotendeels blank na enorme regenval. Duizend mensen komen om en miljoenen verliezen hun woning.

1 september 1998 - De publieken omroepen zenden vanaf nu ook ’s nachts uit op de televisie. De nachtuitzendingen bestaan uit herhalingen van het Journaal van 22.00 uur en populaire series van de afgelopen dertig jaar.

1 september 1998 - De teletubbies om 10.00 uur zijn voor het eerst op de Nederlandse TV. De NOS zendt de belevenissen van Tinky Winky, lala, Po en Tipsy uit. Teletubbies werd ergens in het Engelse Warwickshire bij "Sweet Knowle Farm" opgenomen - op een groene heuvel met echte bloemen, echte bomen, echte (Vlaamse reus) konijnen, windmolens en stemtoeters. De coördinaten van Teletubbieland zijn N52°12.55, 01°70.34

1 september 1998 - De Teletubbies zijn voor het eerst op de Nederlandse televisie. De vier felgekleurde poppen houden peuters en kleuters massaal aan de buis gekluisterd. Ze heetten Tinky Winky (paars), Dipsy (groen), Laa-Laa (geel) en Po (rood) en huppelen rond tussen groene heuvels met konijntjes.

1 september 1998 - De TROS zendt de allerlaatste aflevering uit van "Een Goede Morgen Met…". Het Radio 4-programma heeft 15 jaar bestaan en 750 afleveringen gekend. De TROS ontving postzakken vol verontwaardigde brieven, maar dat mocht niet baten. Het programma werd slachtoffer van de horizontalisering van de klassieke zender.

1 september 1999 - De langverwachte website van het Koninklijk Huis is vanaf nu 'in de lucht'. Op de site www.koninklijkhuis.nl. wordt in diverse talen informatie gegeven over de leden van het Koninklijk Huis, de geschiedenis van de familie, de hofhouding, de paleizen, de financiën en zaken als de predikaten 'koninklijk' en 'hofleverancier'. Opvallend is dat er ook (summier), aandacht wordt besteed aan pijnlijke zaken als de Hofmans-affaire en de Lockheed-kwestie. Over de vermeende nieuwe vlam van Prins Willem Alexander zwijgt de site.

1 september 1999 - De RVD bevestigt de 'vriendschap' van kroonprins Willem-Alexander met Maxima Zorreguieta. Kranten en omroepen vechten om nieuws over de Argentijnse blondine (28) wier vader minister was onder de Argentijnse dictator Videla.

1 september 1999 - Minister Netelenbos zegt de Noordtak van de Betuwelijn te willen schrappen. Na weken van fel debat met de provincies stemt het kabinet in.

1 september 200025 jaar geleden - RTL4 moet het vanaf nu doen zonder de nieuwslezers Jeroen Pauw en Loretta Schrijver. Pauw gaat naar BNN. Schrijver heeft een baan bij de AVRO gekregen.

1 september 2003 - Henny Stoel stopt met nieuwslezen. In 1988 begon ze als presentatrice van het Half-zes-Journaal.

1 september 2004 - Gemaskerder Tsjetsjeense en Ingoesjetische mannen en vrouwen gijzelen op de eerste schooldag 1326 leerlingen en volwassenen in een school in Belan, in het zuiden van Rusland. Twee dagen later maken Russische troepen met een bestorming een eind aan de gijzeling. Alle 31 criminelen worden gedood, maar ook 344 gegijzelden. Er vallen ruim 700 gewonden.

1 september 2004 - Winkeliers mogen vanaf nu bedragen aan de kassa afronden op 5 eurocent. Gevolg is dat vanaf deze datum de 1- en 2-centsmunten langzaam maar zeker uit de portemonnees verdwijnen. Ze blijven wel een wettig betaalmiddel.

1 september 200520 jaar geleden - De eerste fusiekrant tussen het Algemeen Dagblad en zeven regionale kranten in de Randstad verschijnt. Hij verschijnt op het kleine tabloidformaat en kent 21 edities, waaronder één landelijke. Op de voorpagina het nieuws dat veel chirurgen te weinig ervaring hebben en dat Nederlandse marechaussees gespioneerd hebben in Irak. Ook een foto van kinderen die in zee spelen met als kop "1 september, eindelijk zomer'.

1 september 2006 - Op het filmfestival van Venetië gaat de nieuwste film van Paul Verhoeven in première: Zwartboek. Het verhaal gaat over een Joodse vrouw terugblikt op het eind van de Tweede Wereldoorlog waarin ze overleefde in het verzet. In de hoofdrollen zien we Carice van Houten, Thom Hoffman, Halina Reijn en Sebastian Koch. Tijdens het Nederlands Filmfestival van 2008 werd de film verkozen tot beste Nederlandse film aller tijden.

1 september 2007 - Op de middengolffrequentie 1008 kHz klinkt vanaf nu non-stop gospelmuziek. GrootNieuwsRadio 1008 AM draait er warm. De zender zou op 1 december officieel van start gaat. Het radiostation heeft een christelijke inslag en richt zich voornamelijk op de gelovige luisteraar. Actualiteiten en sociale thema's gaan hand in hand met kerknieuws en geestelijke onderwerpen, steeds afgewisseld met gospelsongs.

1 september 2009 - RTL maakt bekend te stoppen met Astrotijd en andere astrologische belprogramma's. Aanleiding is een uitzending van Tros Radar. Daarin werd beweerd dat de programma's oplichting. Een redactielid van Tros Radar die niet paranormaal begaafd was, kon er meteen aan de slag.

1 september 2010 - Het is afgelopen voor LLiNK. De omroep heeft geen zendtijd meer. De omroep zou zijn taak niet goed hebben vervuld. LLiNK was in september 2005 voor het eerst op televisie en besteedde aandacht aan maatschappelijke onderwerpen op het gebied van economie en ecologie.

1 september 201510 jaar geleden - Radio 5 is vanaf nu niet meer te ontvangen op de middengolf. De uitzendingen via de krachtige zender in de Flevopolder op 747 kHz worden gestaakt. Luisteraars kunnen blijven luisteren via DAB, kabel, satelliet en internet.

Hits

Nieuwsfeiten

Geboren

Overleden

Zeezenders