Vandaag in het Verleden

1 november - Het is vandaag Allerheiligen. Vandaag gedenken we alle martelaren die in de Romeinse tijd slachtoffer waren van Christenvervolgingen. Rond deze dag komen vaak een paar mooie dagen voor. Dat nazomertje kan de winter echter niet tegenhouden: "Het nazomertje van Allerheiligen kan de winter niet beveiligen". "Allerheiligen is vanouds tien dagen een winterke of een watterke". Dat wil zeggen: het gaat een kleine twee weken vriezen of regenen. Een variant luidt: "Brengt Allerheiligen winterweer, tien dagen duurt dat zeer". Van het gedrag van vogels kunnen we vandaag dit leren: "Houden de kraaien voor Allerheiligen school, zorg dan voor hout en kool".

1 november - Tip van een fotograaf: ga de eerste week van november de bossen in. Meestal zijn de herfstkleuren deze week het mooist.

1 november 79 - Het stadje Pompeï in Italië wordt bedolven onder een laag as en stenen uit de vulkaan Vesuvius. In de 16e eeuw wordt het verdwenen stadje bij toeval ontdekt en in 1748 beginnen er opgravingen. De opgravingen bieden een schat aan informatie over de stedenbouw en de manier van leven in die tijd. Geschat wordt dat Pompeï ten tijde van de uitbarsting 20.000 inwoners had, waarvan er 2000 omkwamen.

1 november 1755 - De Portugese hoofdstad Lissabon wordt getroffen door een zware aardbeving. De beving is zo zwaar dat veel gebouwen in de stad instorten en op zee een enorme vloedgolfd ontstaat. In totaal komen 60.000 mensen door het natuurgeweld om het leven.

1 november 1876 - Het Noorzeekanaal wordt geopend. Het kanaal loopt van Amsterdam (het IJ) naar IJmuiden, waar het uitmondt in de Noordzee. De graafwerkzaamheden begonnen in 1865. Connie Braam schreef er de historische roman De Woede van Abraham over.

1 november 1914 - Rusland verklaart de oorlog aan Turkije. In de volgende week verklaren ook Servië, Groot-Brittannië en Frankrijk de oorlog aan Turkije.

1 november 1922 - De Turkse nationale vergadering schaft de monarchie af. Op 16 november treedt sultan Mechmed VI af en vertrekt hij naar Malta. Daarmee komt een eind aan het Ottomaanse rijk dat 500 jaar heeft bestaan.

1 november 1925 - In café Parkzicht in Amsterdam richten de socialisten hun eigen omroepvereniging op: de Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs (VARA).

1 november 1925 - In Maastricht wordt het op deze dag nog 23,3 graden. Dat is heel uitzonderlijk, omdat de temperatuur in deze tijd van het jaar zelden boven de 20 graden uitkomt.

1 november 1928 - Graaf Zeppelin breekt een wereldrecord door met zijn Zeppelin een afstand van 6384 km af te leggen.

1 november 1928 - Voor fietsers worden een voor- en een achterlicht verplicht.

1 november 1932 - Werner von Braun wordt benoemd tot hoofd van het Duitse raketprogramma. Zijn afdeling is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de V1 en V2. Na de Tweede Wereldoorlog zou Von Braun in Amerika betrokken worden bij de raketten die uiteindelijk mensen naar de maan zouden vervoeren.

1 november 1941 - In de Amerikaanse staat Dakota wordt Mount Rushmore onthult: gigantische granieten gezichten van de presidenten Lincoln, Jefferson en Roosevelt. Beeldhouwer Gutzon Borglum was vijftien jaar geleden begonnen met de project, maar hij heeft de voltooiing niet mogen beleven.

1 november 1947 - Het grootste vliegtuig ter wereld, de Spruce Goose maakt zijn eerste (en laatste) vlucht. Het watervliegtuig is 66,5 meter lang en heeft een spanwijdte van 97,5 meter. Eigenaar Howard Hughes vlieg er een klein stukje mee tot op 20 meter hoogte. Daarna verdwijnt de kist in de motteballen, om er nooit meer uit te komen. Volgens deskundigen maar goed ook. Zij hebben grote twijfels bij de luchtwaardigheid.

1 november 1952 - Amerikaanse wetenschappers brengen voor het eerst een waterstofbom tot ontploffing. Dat gebeurt in de Stille Oceaan bij het eiland Eniwethk. Volgens waarnemers wordt het eiland door de klap weggevaagd. Radioactief stof stuift op tot wel 40 km hoogte en verspreidt zich over een afstand van 126 km.

1 november 1954 - In Algerije begint een oproer tegen het Franse bewind. Deze dag wordden vijftig operaties tegen Franse militaire posten en hooggeplaatste personen uitgevoerd. De guerillastrijd leidt in 1962 tot de onafhankelijkheid van Algerije.

1 november 1956 - De Hongaarse premier Nagy zegt het lidmaatschap van het Warschaupact op.

1 november 1957 - Vanaf vandaag geldt in Nederland een maximum snelheid van 50 kilometer per uur binnen de bebouwde kom.

1 november 1959 - Jacques Plante van de Montreal Canadiens is de eerste ijshockeykeeper die op het ijs verschijnt met een masker voor zijn hoofd. Hij had er genoeg van om steeds de puk in zijn gezicht te krijgen en besloot zèlf een masker in elkaar te zetten. Het gezichtsmasker behoort nu tot de standaaduitrusting van ijshockeykeepers.

1 november 1963 - De AVRO zendt de eerste aflevering uit van Voor de Vuist Weg. Willem Duys presenteert. Het programma zou volgens de gids 55 minuten duren. Duys maakt er 2 uur en 15 minuten van (moet je tegenwoordig eens proberen als programmamaker...).

1 november 1968 - George Harrison brengt de elpee Wonderwall uit. Het is het eerste solo-album van één van de Beatles. Het is ook de eerste elpee die verschijnt op het nieuwe Apple-label.

1 november 1968 - In De Bilt wordt een minimumtemperatuur gemeten van 14,1 graden. Het is de warmste novembernacht van die eeuw.

1 november 197450 jaar geleden - Boven het Friese dorp Akkrum botsen twee NF-5 straaljagers van de Nederlandse luchtmacht opelkaar. Een van de toestellen stort vlak buiten de bebouwde kom van Aakkrum neer. De piloot redt zich met zijn schietstoel. De andere straaljager keert beschadigd terug naar Vliegbasis Twente.

1 november 197450 jaar geleden - In Nederland wordt de 1-novemberwet van kracht. Daarmee krijgt de politie de mogelijkheid met blaasproeven het alcoholpercentage van weggebruikers te controleren.

1 november 1975 - Regisseur Pier Paolo Passolini wordt vermoord.

1 november 1976 - Prinses Beatrix maakt haar debuut als TV presentatrice. Bij Stichting SocCuTera presenteert ze een item vor Jantje Beton, de stichting war ze voorzitter van is.

1 november 1977 - Op de Nederlandse televisie wordt voor het eerst geëxperimenteerd met teletekst.

1 november 1977 - Vanaf vandaag moet iedereen die met een vliegtuig wil al zijn baggage voorzien van een naamlabel

1 november 1980 - Vanaf vandaag moeten schareieren gemerkt zijn zodat iedereen kan zien dat de dienstdoende kip daadwerkelijk gescharreld heeft.

1 november 1981 - Tik Tak wordt voor het eerst uitgezonden: het BRT-programma voor peuters en kleuters. Het programma zou later worden overgenomen door 27 omroepen in vijf werelddelen.

1 november 1985 - De Nederlandse regering besluit dat er eind 1988 op de vliegbasis Woensdrecht 48 kruisraketten zullen worden geplaatst.

1 november 1985 - Microsoft brengt versie 1.01 uit van Windows. Het programma verschijnt op vijf diskettes (voor de kenners: het waren van die 5-en-een-kwart-inch schijven met elk 360 kB). Windows 1.01 liep onder MS DOS versie 5.0.

1 november 1987 - 25 merkwaardige voertuigen rijden de Australische stad Darwin binnen. Ze hebben meegedaan aan de eerste transcontinentale wedstrijd ter wereld voor auto's op zonne-energie. Winnaar wordt de Sunracer, een voertuig dat meer op een smalle vis lijkt, dan op een auto.

1 november 1988 - Imelda Marcos, verschijnt voor de rechtbank in New York wegens verduistering. Indrukwekkender dan de rechtzaak tegen mevrouw Marcos was haar verzameling schoenen.

1 november 1989 - Fred Emmer keert na een uitstapje van een jaar naar Europa Television terug bij de NOS. Hij gaat voortaan het 19.00 uur Journaal presenteren.

1 november 1991 - De boeten voor fout parkeren gaat omhoog van 35 naar 50 gulden.

1 november 1993 - Het verdrag van Maastricht treedt in werking. De Europese Gemeenschap heet nu Europese Unie.

1 november 1995 - Met de oproep om van Bosnië een land van vrede en geen 'killing field' te maken, opent de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken het vredesoverleg in Dayton. Daar zijn de drie leiders van Bosnië, Kroatië en Servië bijeen om te onderhandelen over een duurzame vrede in ex-Joegoslavië.

1 november 1995 - Muziekzender The Box gaat van start. Televisiekijkers kunnen er hun favoriete clip aanvragen.

1 november 1995 - Prinses Irene presenteert haar boek "Dialoog met de natuur. Een weg naar een nieuw evenwicht". In het boek valt te lezen dat Irene troost en evenwicht vindt in de natuur. Vooral bomen geven haar antwoord op vragen die haar bezighouden. Het boek is opgedragen aan de dolfijnen, met wie de prinses een sterke band heeft.

1 november 1996 - Commissaris van de Koningin Terlouw opent de eerste uitzending van TV Gelderland.

1 november 1996 - Endemol gaat naar de beurs. Andre van Duin vermaakt in het beursgebouw de handelaren. Het aandeel doet het de eerste dag al uitstekend: het sluit op f 56,50 een stijging van 18 procent boven de introductiekoers.

1 november 1996 - In Japan komen de eerste DVD's op de markt. DVD staat voor 'digital versatile disc' (digitaal veelzijdige schijf). Behalve beeld en geluid kunnen er ook ander gegevens op opgeslagen worden. De eerste schijfjes staan muziek-video's. In december 1996 zou het Amerikaanse Warner Brothers ook films op DVD uitbrengen. Zomer 1997 wordt de DVD in Europa gepresenteerd op de IFA (grote elektronicabeurs) in Berlijn.

1 november 1998 - Mika Hakkinen is de snelste in de afsluitende Grand-Prixwedstrijd in de Formule 1. Daarmee is de Fin de nieuwe wereldkampioen.

1 november 2000 - Het Duitse parlement is een onderzoek begonnen naar mogelijk drugsgebruik nadat een televisieprogramma had gemeld dat er sporen van cocaïne in het toilet van de Bondsdag waren gevonden. ,,Het is ongelooflijk wat het programma meldt'', aldus een verklaring van de persdienst van de volksvertegenwoordiging. De commerciële zender Sat 1 meldde dinsdag dat het medewerkers naar de toiletten van de Bondsdag had gestuurd om daar monsters te nemen. Volgens het programma hadden deskundigen daarna in 22 van de 28 toiletten sporen van cocaïne gevonden. De Bondsdag in Berlijn wordt dagelijks door veel mensen bezocht. Het is niet uit te sluiten dat daar drugsgebruikers tussen zitten, aldus een verklaring van de Bondsdag.

1 november 2000 - Het hof in Suriname gelast een gerechtelijk vooronderzoek tegen Desi Bouterse en andere verdachten van de Decembermoorden in 1982, en voorkomt zo verjaring. Strafpleiter Spong adviseert het OM. Ook in ons land begint wegens de moorden een strafzaak tegen Bouterse.

1 november 2000 - In Frankrijk ontstaat grote onrust vanwege zes nieuwe BSE-gevallen en een ministeriele verklaring dat het land "tientallen" gevallen van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob te wachten staan. Het totale aantal Franse gevallen van BSE sinds 1991 loopt op tot boven de 200. De verkoop van rundvlees en de prijzen dalen fors. Parijs kondigt een verbod af op het invoeren van beendermeel en het gebruik ervan in veevoer, maar wijst een massale runderslacht af. Enkele landen stoppen de import van Frans rundvlees. De EU besluit tot een tijdelijk verbod (tot juli '01) in alle lidstaten op het gebruik van diermeel in veevoer. Verder worden er extra BSE-tests aangekondigd.

1 november 2000 - Onder het motto "Het gevoel dat je wilt delen" presenteert de 75-jarige KRO een jubileumprogramma. Onderdeel daarvan is een posteractie. De omroep had posters gemaakt van een Maria met blote borst en van ruige motorrijders in de kerk. De firma Publex wil ze niet ophangen omdat de posters een religieus karakter hebben.

1 november 2002 - Idols is voor het eerst op tv. Het is een soort talentenjacht waarin jongeren die denken dat ze kunnen zingen genadeloos hard worden beoordeeld door vier juryleden. Veel mensen vonden Idols wel een beetje "afzeik-tv".

1 november 2003 - DJ Tiësto wordt net als in 2002 uitgeroepen tot beste dj ter wereld.

Hits

Nieuwsfeiten

Geboren

Overleden

Zeezenders